B

Başvuru Dilekçesi

Patent, tasarım, marka başvurusu için hazırlanmış dilekçe.

Birinci İnceleme

Başvurulan patent dosyasının patentlenebilirlik kriterlerine uygunluğunun anlaşılabilmesi için yapılan ilk araştırmadır.

Bitki Türleri Başvurusu

Başvuruda amaç, bitki çeşitlerinin geliştirilmesinin özendirilmesi, yerli ve karşılıklılık ilkesi uyarınca yabancı ıslahçıların korunmasıdır. Koruma hakkından Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde ikamet eden veya ticari faaliyet gösteren gerçek veya tüzel kişiler veya UPOV Sözleşmesi kapsamında başvuru hakkına sahip kişiler yararlanabilmektedir.

Bölgesel Başvuru

Birden fazla ülkenin üyesi olduğu merkezlere tek bir başvuru yaparak merkez dâhilindeki tüm ülkelerde tescil olanağı sağlayan başvuru şeklidir.

Buluş (İcat)

Buluş ya da icat, daha önce bulunmayan bir şeyin insan çabasıyla oluşturulmasına denilmektedir.

Buluş Basamağı

Buluşun, ilgili olduğu teknik alanda uzman bir kişi tarafından tekniğin bilinen durumundan aşikâr bir şekilde çıkarılamayacak nitelikte olması anlamına gelmektedir.

Buluş Sahibi

Buluşu ortaya koyan kişiye buluş sahibi denir.

C

Coğrafi İşaret

Belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri bakımından kökenin bulunduğu yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş ürünü gösteren işaretlerdir.

D

Devir

Tescil başvurusu veya tescilden doğan hakkın başkasına devredilmesi işlemidir.

Devir İşlemi

Buluşun başvuru aşamasından itibaren her türlü hakkının devredilebilmesi işlemidir.

Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WIPO)

Tüm dünyada fikri mülkiyetin korunmasını sağlamak amacıyla 14 Temmuz 1967 yılında Stockholm\'de imzalanan bir sözleşme ile kurulan örgüttür. 183 ülkenin taraf olduğu sözleşmeye Türkiye’de üye olmuştur.

E

Endüstriyel Tasarım

Tasarım, bir ürünün tümü, bir parçası veya üzerindeki süslemenin, çizgi, şekil, biçim, renk, doku, malzeme veya esneklik gibi insan duyuları ile algılanan çeşitli unsur veya özelliklerinin oluşturduğu bütünü ifade eder.

EPC (Avrupa Patent Sözleşmesi)

Buluşların korunması konusunda Avrupa ülkeleri arasında iş birliğinin arttırılması, üye ülkelerin hepsinde geçerli bir patent verilmesi Sistemi’nin kurulması ve Avrupa ülkeleri arasında ortak bir patent hukukunun oluşturulması amacıyla Türkiye’nin de 2000 yılında taraf olduğu sözleşmedir.

Evrak Giriş Numarası

Yapılan başvuruların Türk Patent ve Marka Kurumuna kayıt edildiğine dair takip amaçlı olarak da kullanılabilen saat ve tarih içerikli resmi numaradır.

Evrak Giriş Numarası

Yapılan başvuruların Türk Patent ve Marka Kurumuna kayıt edildiğine dair takip amaçlı da kullanılabilen tarih ve saat içerikli resmi numara.

F

Faydalı Model

Sanayi teknolojilerine uygulanabilen buluş sahiplerine koruma sağlanan sınai mülkiyet hakkıdır.

Fikri Haklar Mahkemesi

İhtisas mahkemeleri olarak görev yapan ve fikri hakların davalarına bakan karar mercii.

Fikri Sınai Mülkiyet Hakları

Bir işletmenin ürettiği tüm ürünleri, yöntemleri, dokümanları, görselleri, kimlik unsurları, sanat eserleri, vb.’ne ilişkin tüm özgün tasarımları ve gizli ya da açık bilgileri (gayri maddi varlıkları) ile ilgili sahip olduğu, kullanma, ürüne dönüştürme, çoğaltma, dağıtma, yayma, satma gibi haklarıdır.

G

Garanti Markası

Marka sahibinin kontrolü altında birçok işletme tarafından ortak özelliklerini, kalitesini, marka sahibi tarafından oluşturulan standartları, coğrafi kaynaklarını garanti etmeye yarayan işaretlere garanti markası denir.

Gasp

Kazanılan hakka farklı kişiler tarafından el konulması.

Geleneksel Ürün

Menşe adı veya mahreç işareti kapsamına girmeyen ilgili piyasada bir ürünü tarif etmek için geleneksel olarak en az otuz yıl süreyle kullanıldığı kanıtlanan adlar geleneksel ürün olarak adlandırılır.

Gizli Patent

551 sayılı KHK’nın 125-128inci maddelerine istinaden, (özellikle milli savunma konuları ile ilgili) bir başvurunun belirli bir süre gizli kalmasıdır.

Görüş Bildirme

Türk Patent ve Marka Kurumunda uzmanlar tarafından hazırlanan raporlar ve kararlara cevaben, savunma niteliğinde düzenlenen karşı bildirim yazılarıdır.

Görüş İstemi

Türk Patent ve Marka Kurumundan gelen herhangi bir olumsuz yazıya karşılık gönderilmek üzere hazırlanacak olan dosya için buluş sahibinden fikir edinme yazısı istemidir.

H

Hak Sahipliği

Sınai varlığı üzerine koruma elde etme ve serbestçe tasarrufta bulunma imkânı bulunan kişidir.

Hizmet Buluşu

Buluş sahibinin şirket çalışanı olması durumunda ortaya konan buluş.

İ

İnceleme

Başvurunun patent niteliği taşıyıp taşımadığına dair yapılan detaylı değerlendirmedir.

İnceleme Raporu

Yapılan araştırmalar sonucunda inceleme uzmanı tarafından hazırlanan değerlendirme raporudur.

İncelemeli Patent

Patent başvurusunun incelenmesi sonucunda patentlenebilirlik kriterlerine sahip olduğunun belirlenmesi durumunda patent sahibine başvuru tarihinden itibaren 20 yıllık koruma sağlayan patent sistemidir.

İncelemesiz Patent

İncelemesiz patent sistemi, yeni sinai mülkiyet Kanunu kapsamında yer verilmeyerek 10 Ocak 2017 Yılı itibari ile kaldırılmıştır.

İnhisari

Süreli devir.

İnhisari Lisans

İnhisari lisans sözleşmesinde, lisans veren artık lisans sözleşmesi süresince bir başkası ile lisans sözleşmesi yapamayacağı gibi sözleşmede aksine bir hüküm yoksa lisans verenin kendisi dahi kendi haklarını kullanamaz.

İnhisari Olmayan Lisans

İnhisari olmayan lisans sözleşmesinde, lisans veren buluşu kendisi kullanabileceği gibi üçüncü bir şahıs ile de lisans sözleşmesi yapma hakkına sahiptir. İnhisari olmayan lisans sözleşmesi lisans alan tarafa sadece o buluşu sözleşmeye uygun olarak kullanma yetkisi verir.

İntikal

Geçiş, devir, nakil.

K

Kanıt

İtiraza konu olacak, delil niteliğinde belgelerdir.

Karşı Görüş

Başvurulara yapılan itirazlar karşısında savunma niteliğinde hazırlanan görüş bildirimleridir.

L

Lisans Sözleşmesi

Lisan veren ve lisan alan(lar) arasında yapılan lisansa dayalı kullanım haklarının çerçevesini belirleyen sözleşmedir.

Lisans Verme Teklifi

Hak sahibinin buluş veya markasının kullanımını üçüncü kişilere verme niyetini ortaya koymak için patent ofisi resmi bülteninde yayınlanması istemidir.

M

Marka

Bir işletmenin mal veya hizmetlerini bir başka işletmenin mal veya hizmetlerinden ayırt etmeyi sağlaması koşuluyla kişi adları dahil, özellikle sözcükler, şekiller, harfler, sayılar, malların biçimi veya ambalajları gibi çizimle görüntülenebilen veya benzer biçimde ifade edilebilen, baskı yoluyla yayınlanabilen ve çoğaltılabilen her türlü işaretleri içermektedir.

Marka Araştırması

Yapılacak marka başvurusundan önce olası itiraz ve red kararlarının önüne geçebilmek için yapılan benzer marka araştırmasıdır.

Marka Vekili

Fikri ve sınai mülkiyet ofislerinde, marka konularını içeren işleri yapmaya yetkili olan kimse.

Münferit Yurtdışı Başvurusu

Herhangi bir ülkeye ya da ülkelere herhangi bir toplu başvuru ya da tescil sistemden bağımsız olarak yapılan başvuru.

N

Nis Anlaşması

Emtiaların uluslararası sınıflandırılmasına ilişkin uluslararası anlaşmadır.

Normal Süre Harç İçin

Yıllık harçların ödemesinin yapılması gerektiği kanun ya da yönetmelikle belirlenmiş vade.

O

Ortak Marka

Markanın klasik işlevine sahip olup, bazı hallerde mal ve hizmet üzerinde yer alan yegâne, bazı hallerde ise ikinci bir marka niteliğindedir.

Ö

Ön Araştırma

Buluş konusunun daha önce dünyanın herhangi bir yerinde patent koruması alıp almadığıyla ilgili yapılan araştırmadır.

Ön Kullanım Hakkı

Ön başvuranın korunması ilkesine istisna olarak patent başvurusunun yapıldığı tarih ile rüçhan hakkı tarihi arasında buluşu iyi niyetli olarak ülke içinde kullanmakta olan veya kullanım için ciddi ve gerçek tedbirler almış kişi veya kişilere karşı, patent konusunu aynı şekilde kullanmaya devam etmelerine veya alınmış tedbirlere uygun olarak kullanmaya başlamalarına olanak sağlayan haktır.

P

Patent Alınmayacak Buluşlar

Konusu kamu düzeni ya da genel ahlaka aykırı olan ya da kanunda patent verilemeyeceği açıkça belirtilen buluşlar (bitki türleri, bitki ve hayvan yetiştirilmesi usulleri vb.).

Patent Gaspı

Patent istemeye hakkı olmayan bir kişinin asıl patent isteme hakkına sahip olan kişinin haklarını ihlal ederek patent haklarına sahipmiş gibi resmi ofisten patent isteme talebinde bulunmasıdır.

Patent İhlali

Patent tarafından verilen hakların üçüncü kişiler tarafından ihlal edilmesi.

Patent İş Birliği Anlaşması

1970 patent iş birliği anlaşması 1970’de imzalanan her bir sözleşmeci devlette buluşların korunması amacıyla patent başvurularının merkezi olarak yapılmasına olanak sağlayan bir sistem.

Patent Tescil Numarası

Patent başvurusu tescile bağlandıktan sonra resmi otorite tarafından verilen numaradır.

Patent ve Patent Belgesi

Dünyada ve Türkiye’de yeni olan, var olan bir teknik probleme çözümler getiren veya yolunu gösteren bir buluşun sağladığı haktır. Bu hakkı gösteren belgeye de “Patent Belgesi” denilmektedir.

Patent Vekili

Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde başvuru sahipleri adına (buluşlar, endüstriyel tasarımlar, ticaret ve hizmet markaları, coğrafi işaretler konularında) işlem yapmak yetkisinde olan ve hakların korunması konusunda danışmanlık ve vekillik yapan uzmanların mesleği olan bir hizmet sektörüdür.

Patent Verilemeyecek Konular

Keşifler, bilimsel teoriler, matematik metotları; zihni, ticari ve oyun faaliyetlerine ilişkin plan, usul ve kurallar; edebiyat ve sanat eserleri, estetik niteliği olan yaratmalar, bilgisayar yazılımları; bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan usuller; insan veya hayvan vücuduna uygulanacak cerrahi ve tedavi usulleri ile insan, hayvan vücudu ile ilgili teşhis usulleri ve buluş niteliği taşımayan konular patent verilerek korunamaz.

R

Red

Türk Patent ve Marka Kurumunun KHK ve uygulama şeklini gösterir yönetmeliğe dayanarak yapılan başvuruyu geri çevirmesi.

Rüçhan

Başvurularda öncelik hakkı.

Rüçhan Tarihi ve Rüçhan Numarası

Rüçhan hakkının doğmasına yol açan ilk başvuru tarihi.

S

Sanayiye Uygulanabilirlik

Patentlenebilirlik kriteridir. Buluşun tarım dâhil sanayinin herhangi bir dalında kullanılabilir olması şartıdır.

Savunma Yazısı

Başvurulara ilan aşamasında gelebilecek olan itirazlara karşı başvuru sahibinin karşı görüş olarak hazırladığı evraklardır.

Serbest Buluş

Buluş sahibinin kamu veya işletme idaresinde yükümlü olduğu faaliyeti dışında gerçekleştirdiği buluş.

Sınai Haklar

Marka, Patent, Tasarım vb. konularda tescil yoluyla elde edilen yasal haklar.

Sınai Mülkiyet

Sanayide ve tarımdaki buluşların, yeniliklerin, yeni tasarımların ve özgün çalışmaların ilk uygulayıcıları adına; ticaret alanında üretilen ve satılan malların üzerlerindeki üreticisinin veya satıcısının ayırt edilmesini sağlayacak işaretlerin sahipleri adına kayıt edilmesini ve böylece ilk uygulayıcıların ürünü üretme ve satma hakkına belirli bir süre sahip olmalarını sağlayan gayri maddi hak.

Sınai Mülkiyet Kanunu- “6769”

Bu kanun ile marka, coğrafi işaret, tasarım, patent, faydalı model ile geleneksel ürün adlarına ilişkin hakların korunması ve bu suretle teknolojik, ekonomik ve sosyal ilerlemenin gerçekleştirilmesine ilişkin düzenlemeler yer almaktadır.

T

Tarifname

Buluşun uygulanabilmesini sağlayacak nitelikte açık ve ayrıntılı olarak yazılan, buluşun tüm özelliklerini hiçbir şey gizlemeden eksiz tarif edildiği belgedir.

Tarifnamenin Açıklığı

Buluş konusunun ilgili olduğu teknik alanda uzman olan bir kişi tarafından buluşun uygulanabilmesini sağlayacak nitelikte açık ve yeterli yazılması.

Tasarım

Bir ürünün tümü, bir parçası veya üzerindeki süslemenin, çizgi, şekil, biçim, renk, doku, malzeme veya esneklik gibi insan duyuları ile algılanan çeşitli unsur veya özelliklerinin oluşturduğu bütünü ifade eder.

Tebliğ

Duyurma, bildirme, haber verme.

Tekniğin Bilinen Durumu

Patent başvurusunun yapıldığı tarihten önce, buluş konusunda dünyanın herhangi bir yerinde toplumca erişilebilir yazılı ya da sözlü tanıtım, kullanım veya bir başka yolla açıklanan bilgilerin toplamı.

Tekniğin Bilinen Durumunun Aşılması

Buluşun, ilgili olduğu teknik alanlardaki bir uzman tarafından, tekniğin bilinen durumundan aşikâr bir şekilde çıkarılamayan bir faaliyet sonucu gerçekleştirilmesi.

Tescil

Marka, tasarım ve patent başvurularını resmi olarak onama ve kaydetmedir.

Tescil Belgesi

Sanayiye uygulanabilen, tekniğin bilinen durumunu aşmış ve yenilik vasfı bulunan buluşlara verilen bir belgedir. Bu belge ile hak sahibi belirli süreyle ürünü/usulü üretme, satma, ihraç etme gibi hakları elinde bulundurabilmektedir.

Tescil Kararı

Başvurunun tescil edilmeye hak kazandığını bildiren resmi yazıdır.

Türk Patent ve Marka Kurumu

Türkiye’nin fikri sermayesinin ve yenilik kapasitesinin artırılmasına katkı sağlayan, sınai mülkiyet alanında ulusal ve uluslararası politikalara yön veren bir kurum olmak.

U

Uluslararası Marka Birliği (INTA)

190’e aşkın ülkeden 5000’den fazla marka sahibi ve profesyonelinden müteşekkil etkili ulusal ve uluslararası ticaretin unsurları olarak markaların desteklenmesi ve gelişimine ve ilgili fikri mülkiyete adanmış kâr amacı gütmeyen bir birliktir.

Uluslararası Ön İnceleme Raporu (IPER)

Patent iş birliği kapsamında yapılan uluslararası patent başvurularında başvurunun patentlenebiliriliğine yönelik uzman görüşlerini içeren bağlayıcılığı olmayan rapordur.

Uluslararası Patent Sınıflandırması

Başvurularda yönetmeliğe uygun olmayan kriterlerin tespit edilmesi sonrası düzeltme yapılması için çıkan resmi evrak.

Usul Patenti

Buluşu oluşturan geliştirmenin unsurlardan değil de işlem adımlarından meydana gelmesi.

Uygunsuzluk Kararı

Başvurularda yönetmeliğe uygun olmayan kriterlerin tespit edilmesi sonrası düzeltme yapılması için çıkan resmi evrak.

Ü

Üçüncü İnceleme

Türkiye’de patent başvurularında inceleme aşamasında son aşama.

Y

Yayım Erteleme

Tasarım tescil başvurusu sahibi, başvurunun kesinleşme tarihinden veya rüçhan talebi varsa rüçhan tarihinden itibaren otuz aylık süreyi geçmemek koşulu ile başvuru esnasında yayımın ertelenmesi talebinde bulunabilmesidir.

Yenilik

Var olan tekniğin bilinen durumunda yer almama durumu.

Yıllık Ücretler

Patent veya patent başvurusunun sürekliliği sağlayan başvuru tarihinin yıldönümlerinde ödenen resmi ücret.

Z

Zaman Aşımı

Kanunda öngörülen süre içerisinde bir hakkın kazanılmasını veya bir yükümlükten kurtulmayı sağlayan süre.